Masallardan, Fantastiklere Beraber Büyüdüğüm Kitaplar

Bazı çocuklar annesinden uyku öncesi masal dinleyerek büyümüştür. Benim uyku öncesi anlatıcım dedemdi ve o da masal değil dini kıssalar anlatmayı severdi. Peygamberlerin, evliyaların kıssalarını anlatırdı. Onu da her zaman yapamazdı nazım anca hasta ve uykusuz gecelerimde geçerdi. Diğer masalları okumayı öğrenmemin ardından tattım. Grimm masallarına fena halde sarmıştım bir dönem. Pamuk Prenses, Kül Kedisi, Sindrella, Hansel ve Gratel... Tabii büyükler için olan karanlık versiyonlarını değil, çocuksu hepimizin bildiği sansürlü şekilleriyle okumuştum. Artık ortaya çıktığı üzere bu masallar başta büyükler için yazılmıştı ve fantastik öykü kitabı olarak planlanmıştı. Masalsı evren göründüğünden daha karanlıktı, hatta iyi bildiğimiz karakterler bile masum değildi. Craig Russell bunu konu alıp Kanlı Masallar diye gerilim kitabı yazmıştı ben ilk o kitaptan duydum sonrasında bir çok yerde daha gördüm. Bu masalların hikayeleri önce Disney tarafından sahiplenildi, şimdiyse değiştirilmiş ve uyarlanmış olarak filmleri yapılıyor. Fables diye çizgi romanı ve o çizgi romanın The Wolf Among Us diye Grimm karakterleriyle bir polisiye oyunu çıkmıştı. Once Upon A Time ve Grimm dizilerine konu oldular. Hatta geçenlerde Cinder ve Scarlet diye masalları bir bilim kurgu evrenine dönüştüren kitaplar gördüm ki o zaman daha çok kişinin kardeşlerden ekmek kazanacağını iyice bir anlamış oldum. Aynı şekilde binbir gece masallarının da sade versiyonunu okumuştum. Sonra ciltli haliyle kütüphaneden bulmuştum da gerçekten de Şehrazat'ın o hikayelerle nasıl kendine aşık ettiğini anladım. Bazı hikayeler fazlasıyla erotik göndermelerle doluydu. Hint ve İslam mitlerine dayanan bu fantastik dünyanın da ayrı büyüleyici havası vardı. Elbette hem yerli hem yabancı bir çok versiyonu yapıldı. Ara sıra yapılmaya da devam ediyor. Japonlar Magi adlı animede sadece ismen de olsa kullanmışlar binbir gece evrenini. En son Golem ve Cin kitabının Cin'inin lamba cini olduğunu gördüğümde yüzüme bir gülümseme almıştı. Bir de Rüştü Asyalı'nın o mükemmel oyunculuğuyla can verdiği filmleriyle tanınan Keloğlan Masalları vardı. Onların da bende yeri ayrıdır. Bu cin fikirli çocuk insanı yaratıcı olmaya fena halde teşvik ediyor. Dede korkut masallarını da unutmayalım. Milliyetçi damarım oradan geliyor.

Masalları tüketirken bir taraftan da daha uzun kitaplara dal atmaya başladım. Çocuk klasiklerine sardım. O zamanlar çocukların daha değerli olduğu zamanlardı. Gelişimlerine önem verilirdi. Zaten yetmişlerin çocukları benim neslimden benimki de sonrakilerden daha şanslı bir çok anlamda. İmkanlar artıyor ama geri plana itiliyor çocukluk. Daha sonra yerleri kadın programlarıyla doldurulan çizgi film kuşakları onlar içindi, binbir türlü oyun oyuncak onlar içindi. Gazeteler de kültürlensinler diye çocuk klasiklerini promosyon olarak veriyordu. Heidi, Kibritçi Kız, Pal Sokağı Çocukları, Oliver Twist ile üzüldüm dünyanın acı taraflarını öğrendim. Huckleberry Finn ve Tom Sawyer ile yaramaz cin fikirlerle eğlenceli çocukluklara tanıklık ettim. Hatta onlardan etkilenip hayata geçirdiğim bir sürü yaramazlık oldu. O zamanlar çok meraklıydım her şeyi denemek isterdim. İnsanları tatlılığımla kandırır onlarla da oynardım. Kinayeli hazır cevaplığımla laf soksam da pek çoğuna çocukluk avantajıyla sinirlenilmeden sıyrılırdım aradan. Dedemin saatlerini nasıl çalışıyor diye parçaladığım zamanlar dışında pek bir azar da işitmedim. Her neyse, derken Jules Verne'nin hikayeleriyle tanıştım. Bazılarının kitapları dönüştürülüp yeni kitaplara ilham olur ya Jules Verne bunu aşmıştı. Adam geleceği yazmıştı resmen. Bir çok bilimsel icada dönüştürüldü eserleri.  Balonla Beş Hafta ve 80 Günde Devri Alem kitapları en sevdiklerimdi. Mim yazımda bahsettiğim gibi dünyayı tanımak çok istediklerim arasında ikinci sıradadır yazarlıktan sonra. Aya Yolculuk, Denizler Altında 20000 Fersah, Dünyanın Merkezine Yolculuk, Deniz Yılanı gibi bir çok kitabı da bayıla bayıla okuduklarımdan. Hatta etkilenip kolları sıvamış ben de kısa kısa bilimkurgu hikayeleri yazmıştım o dönem. İyi hatırlıyorum kırmızı bir tükenmez kalem bulup onla yazmıştım ve o dönem o kadar sarmıştım ki bu işe hala hatırası bir nasır oluşmuştur parmaklarımda.

Artık gazetelerden de kitap bulamadığım zamanlarda sonunda bizimkileri kitapçılara götürmeye ikna edebilmiştim. O raflarda yine pek çok yazarla tanıştım. Gülten Dayıoğlu örneğin. Allahım hem bu kadar yaratıcı, hem bu kadar saf ve iyilik dolu sıcacık hikayelerdi onlar. Çocuklarınıza kesinlikle okutmalısınız. Işın Çağı Çocukları, Suna'nın Serçeleri, Kaf Dağı'nın Ardına Yolculuk, Parpat Dağının Esrarı, Ölümsüz Ece ve daha bir çoğunu yalayıp yutmuştum. Yazar onunla büyüyen çocukları unutmadı Yada'nın Gizil Gücü, Alacakaranlık Kuşları, Mo'nun Gizemi Serisi gibi kitapları onlar için kaleme aldı. Tanışmadıysanız tanımadan ölmemeniz gerek bence. Çok şey katan kitapları var. Sonra biraz büyüdükçe polisiyelere sardım. Agatha Christie kitaplarından geniş bir koleksiyon yapmıştım kendime. Katiller Üzerine yazımda da bahsettiğim gibi oturup notlar alıp deli gibi düşünerek çözmeye çalışırdım cinayeti ve Pouirot olayları açıklayana kadar da büyük kısmını çözmüş olurdum. Zeka geliştiren kitaplardı doğrusu. Başta zorlansam da sonradan bilmeceler kolaylaştı benim için ve yavaş yavaş bıraktım. Peyami Safa'nın Dokuzuncu Hariciye Koğuşu, Fatih-i Harbiye gibi kitaplarından farklı bir yüzünü tanıdığım Cingöz Recai Serisi vardı mesela. Paraya kıyıp tüm serisini almıştım onun. Ben Arsen Lüpen'i okuma fırsatı hiç bulamamışken bizdeki mükemmel uyarlamasını bayıla bayıla okudum. O kadar neşeli eğlenceli bir karakterdi ki gerçekten tüm yaşamları öyle olsa hırsızlığı düşünebilirdim. Tabii sadece hak edenlerden çalan türden. 

Bir de Harry Potter var tabii... J.K. Rowling'in mükemmel serisini büyümeme eşlik eden kitapların arasına almasam olmazdı zaten. Kitapları da buna göre oluşturulmuştur. İlk kitabı fazlasıyla masalsıdır ki çocuk kitabı denme sebebi yüksek olasılıkla o. Fakat kitaplar bizimle birlikte büyüdü, derinleşti ve ciddileşti. Benim neslimden kitaplarla erken tanışamamış olanlara okumayı sevdirdi. Sonradan bu görevi Alacakaranlık Serisi -hayır bu seriyi kimseye önermem ama bir güruhun okumanın zevkini ilk o seriyle tattığı da bir gerçek- ve bugün de George Martin'in Buz ve Ateşin Şarkısı serisi devralmış görünüyor. Benden öncekilerde de Tolkien tutkusu vardı. Fantastik kitapların en büyük özelliği de budur zaten. Bir ucu çocuksu masallardadır diğer ucu gerçek dünyanın aşklarında, savaşlarında, entrikalarında. Hem içinizdeki çocuğa hem büyüğe seslenir tıpkı yıllar yıllar önce Grimm kardeşlerin yapmak istediği gibi. Bu da onları her zaman okunan ve okumayı sevdiren kitaplar yapar.  Zaten klasikleri dayayıp sıkılmalarını sağlayacağına bir fantastik kitabı eline tutuşturmak daha mantıklıdır. Harry Potter'dan çok önce okuduğum masallarla başlamıştı fantastik dünyalara tutkum ama bu seriyle birlikte Tolkien, Salvatore, Elaine Cunnigham, Weis & Hickman ikilisi, Robert Jordan, Barış Müstecaplıoğlu  gibi çok şey kazandığım yazarları da tanıma olanağı kazandırdı ki bazıları fikir olup yazılarıma konu oldular. 

İşte dünyamı zenginleştiren beraber büyüdüğüm kitapları böylece özetleyebilirim. Her birinin yeri bende gerçek anlamda çok ayrı. Duaların kabul olduğu bu kandil gününde en büyük duam daha nice çocukların da savaşların ve parasızlığın gölgesinde değil okuyarak, izleyerek masumiyetini hiç kaybetmeden mutlu bir çocukluk geçirmeleri. Kendi çocuklarımızı iyi yetiştirdiğimiz kadar yetimi öksüzü kollamak da bizim boynumuzun borcu. Bu anlamda Dilek arkadaşımı da yaptığı duyarlı çalışmalardan dolayı kutluyorum.

Not: Pinnuccia'nın bugün başlayan etkinliği için buraya ve kitapkurduyumben blogunun hediye çocuk kitabı etkinliği için şuraya bakabilirsiniz.